Xu cổ Việt Nam

Vua Lê Thái Tông sử dụng hai niên hiệu: Thiệu Bình (1434-1439) và Đại Bảo (1440-1442), có người đọc là Thái Bảo. Dưới triều đại của mình, ông cho đúc tiền xu cổ Thiệu Bình thông bảo và Đại Bảo thông bảo. Triều đại của Lê Thái Tông là một triều đại thịnh trị, kinh tế, khoa học kỹ thuật phát triển cao. Điều này được thể hiện ở đồng xu cổ Thiệu Bình thông bảo và Đại Bảo thông bảo được đúc rất đẹp, tiền có trọng lượng vừa phải, không mỏng không dày và rất thuận tiện trong việc tiêu dùng cũng như lưu trữ...

Như vậy tiền Thiên Khánh được đúc sớm nhất là từ tháng 11 năm 1426 (hoặc đến mùa đông năm 1427 mới đúc) đến khi vua Lê Lợi lập ra triều hậu Lê và cho đúc tiền Thuận Thiên nguyên bảo vào tháng 4 nhuận năm 1428. Được đúc trong thời gian chỉ hơn 1 năm nhưng tiền Thiên Khánh rất đa dạng

Tiền kẽm nói chung và tiền kẽm Thiên Minh nói riêng đã góp phần vào cuộc khủng hoảng kinh tế ở Đàng Trong cuối thế kỉ 18...

Sử không chép gì về việc đúc tiền Thái Hòa, nhưng vào niên hiệu Diên Ninh thì Đại Việt sử ký toàn thư có ghi chép như sau:" Giáp Tuất, Diên Ninh năm thứ nhất (1454)... mùa xuân, tháng giêng đúc tiền Diên Ninh...". Niên hiệu Diên Ninh không trùng với bất cứ vị vua nào khác cả của Việt Nam lẫn Trung Quốc nên có thể chắc chắn là tiền do Lê Nhân Tông cho đúc...

Tháng 10 năm Kỷ Mão 1459, Lạng Sơn Vương Nghi Dân sát hại vua Nhân Tông, lên ngôi đặt niên niên hiệu là Thiên Hưng. Tháng 6 năm sau, các đại thần triều Lê đem binh hỏi tội và rước Lê Tư Thành lên ngôi...

Trong quá trình sưu tập tiền cổ, ngoài những đồng tiền chính triều (do triều đình, do vua cho đúc...) chúng ta hẳn bắt gặp những đồng tiền dù có cùng tên, cùng niên hiệu nhưng có thư pháp, độ dày mỏng, đường kính, màu sắc khác hẳn những đồng tiền chính triều. Nhiều nhà sưu tập hay gọi những đồng tiền này là tiền không chính triều, hay phỏng đúc Lê - Mạc...

Vua Lê Thần Tông có tên là Lê Duy Kỳ, ông là vị hoàng đế thứ 6 của triều Lê Trung Hưng và thứ 17 của triều Hậu Lê. Lê Thần Tông là một ông vua rất đặc biệt trong lịch sử bởi chỉ có duy nhất ông là có hai lần lên ngôi, có đến bốn người con đều làm vua. Và ông còn là vị vua đầu tiên của Việt Nam lấy vợ phương Tây, cũng như có nhiều vợ là người các dân tộc khác nhau...

Các nhà nghiên cứu và sưu tập tiền cổ đều rất quen với đồng xu cổ Minh Đức thông bảo, được đúc đẹp với thư pháp khải thư chuẩn chỉ như tiền của nhà Lê sơ và đều công nhận Minh Đức thông bảo là tiền cổ nhà Mạc. Ngoài Minh Đức thông bảo, ở Việt Nam còn có phát lộ một số tiền cổ Minh Đức nguyên bảo, với chữ Nguyên viết như kiểu tiền Bắc Tống, tiền mỏng hơn và chữ cũng như gờ tiền, gờ lỗ không nổi sâu như tiền nhà Lê sơ. Các nhà nghiên cứu Nhật Bản xếp tiền cổ Minh Đức nguyên bảo vào dòng tiền không chính triều, cùng trong bộ Trường tự với những đồng tiền như Tuyên Hòa Hựu Bảo...

Tiền cổ Quang Bảo thông bảo là một trong những đồng tiền hiếm vào bậc nhất trong hệ thống tiền cổ của Việt Nam. Nhiều sách từ trước đến giờ vẫn cho rằng tiền Quang Bảo thông bảo được đúc vào thời của Mạc Tuyên Tông với niên hiệu Quang Bảo. Bài viết dưới đây đưa ra quan điểm khác hẳn, cho rằng Quang Bảo thông bảo được đúc dưới thời của Nguyễn Văn Bảo (hay còn gọi là Nguyễn Bảo) - con trưởng của Nguyễn Nhạc...