Bài viết

Đồng xu cổ Gia Thái Thông Bảo được đúc và lưu hành dưới thời vua Lê Thế Tông của nhà Lê Trung Hưng. Vua Lê Thế Tông là vị hoàng đế thứ tư của nhà Lê Trung Hưng, ông ở ngôi từ năm 1573 đến năm 1599. Ông là hoàng đế nhà Lê đầu tiên trở lại Thăng Long sau 66 năm nhà Lê Sơ bị họ Mạc cướp ngôi (1527-1593) và hoàn thành công cuộc trung hưng vương triều. Ông là con thứ năm của Lê Anh Tông, sinh ra trong thời kỳ Nam – Bắc triều. Sau nhiều chiến dịch lớn, năm 1592 Trịnh Tùng đánh bại quân Mạc, lấy lại Đông Kinh và rước Thế Tông về kinh đô cũ...

Theo Đại Việt sử ký toàn thư, sau khi đánh bại hoàn toàn quân Minh xâm lược, chẳng cần đợi nhà Minh công nhận, ngày 15 tháng 4 năm 1428, Lê Lợi xưng vua và lấy niên hiệu là Thuận Thiên; một tháng sau thì cho đúc tiền kim loại Thuận Thiên thông bảo bằng đồng mà không tiếp tục chính sách sử dụng tiền giấy của nhà Hồ...

Vua Lê Thần Tông có tên là Lê Duy Kỳ, ông là vị hoàng đế thứ 6 của triều Lê Trung Hưng và thứ 17 của triều Hậu Lê. Lê Thần Tông là một ông vua rất đặc biệt trong lịch sử bởi chỉ có duy nhất ông là có hai lần lên ngôi, có đến bốn người con đều làm vua. Và ông còn là vị vua đầu tiên của Việt Nam lấy vợ phương Tây, cũng như có nhiều vợ là người các dân tộc khác nhau...

Trần Cảo quê ở trang Dưỡng Chân, huyện Thủy Đường nay là thôn Dưỡng Chính, xã Chính Mỹ, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng. Do trùng tên với vua Trần Cảo thời hậu Trần- khởi nghĩa Lam Sơn nên gọi chệch đi là Trần Cao. Trần Cao đã từng giữ chức quan coi điện Thuần Mỹ. Đầu thế kỷ 16, triều đình phong kiến nhà Lê thối nát, đời sống nhân dân khổ cực. Trong tình hình đó, Trần Cao cùng con là Trần Thăng và những người cùng chí hướng đã tập họp nhân dân nổi dậy chống lại triều đình...

Vua Lê Thái Tông sử dụng hai niên hiệu: Thiệu Bình (1434-1439) và Đại Bảo (1440-1442), có người đọc là Thái Bảo. Dưới triều đại của mình, ông cho đúc tiền xu cổ Thiệu Bình thông bảo và Đại Bảo thông bảo. Triều đại của Lê Thái Tông là một triều đại thịnh trị, kinh tế, khoa học kỹ thuật phát triển cao. Điều này được thể hiện ở đồng xu cổ Thiệu Bình thông bảo và Đại Bảo thông bảo được đúc rất đẹp, tiền có trọng lượng vừa phải, không mỏng không dày và rất thuận tiện trong việc tiêu dùng cũng như lưu trữ...

Đồng Thiệu Bảo nguyên bảo được sách An Nam Thủ Loại Tiền Khảo xếp vào bộ Vạn Kiếp thủ, bộ tiền có đặc điểm tiền, thực tế xuất lộ hay tên tiền liên quan rất nhiều đến nhà Trần và đã được nhiều nhà nghiên cứu, nhà sưu tập đánh giá và công nhận là tiền nhà Trần...

Các nhà nghiên cứu và sưu tập tiền cổ đều rất quen với đồng xu cổ Minh Đức thông bảo, được đúc đẹp với thư pháp khải thư chuẩn chỉ như tiền của nhà Lê sơ và đều công nhận Minh Đức thông bảo là tiền cổ nhà Mạc. Ngoài Minh Đức thông bảo, ở Việt Nam còn có phát lộ một số tiền cổ Minh Đức nguyên bảo, với chữ Nguyên viết như kiểu tiền Bắc Tống, tiền mỏng hơn và chữ cũng như gờ tiền, gờ lỗ không nổi sâu như tiền nhà Lê sơ. Các nhà nghiên cứu Nhật Bản xếp tiền cổ Minh Đức nguyên bảo vào dòng tiền không chính triều, cùng trong bộ Trường tự với những đồng tiền như Tuyên Hòa Hựu Bảo...

Lê Thánh Tông (1442 – 1497) là vị Hoàng đế thứ tư trên danh nghĩa và thứ năm trên thực tế của vương triều Lê Sơ trong lịch sử Việt Nam (Lê Nghi Dân tạo phản cướp ngôi nên các sử gia thời đó không công nhận là hoàng đế chính thống), trị vì từ năm 1460 đến khi băng hà vào năm 1497, là vị vua tại vị lâu nhất thời Lê Sơ và lâu thứ hai thời Hậu Lê [sau Lê Hiển Tông với 46 năm (1740 - 1786)]. Thời kỳ của ông đã đánh dấu sự hưng thịnh của triều Hậu Lê nói riêng và chế độ quân chủ Việt Nam nói chung với tên gọi Hồng Đức thịnh trị

Vua Đinh Tiên Hoàng (924-979), tên húy là Đinh Bộ Lĩnh, là người có công dẹp loạn 12 sứ quân, sáng lập triều đại nhà Đinh. Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi hoàng đế, đặt quốc hiệu là Đại Cồ Việt, dời kinh đô về Hoa Lư. Năm 970, ông đặt niên hiệu là Thái Bình và cho đúc đồng Thái Bình Hưng Bảo...

Đồng xu cổ Càn Long được đúc ở rất nhiều tỉnh của Trung Quốc, mặt trước có bốn chữ Hán Càn Long thông bảo, mặt sau thường có hai chữ Mãn Thanh. Chữ bên trái lỗ vuông là chữ Bảo, chữ bên phải có thể là Chiết, Tuyền, Quế, Quảng, Vân... chỉ nơi đúc ra đồng tiền như Chiết Giang, Tuyền Châu, Quảng Châu, Vân Nam...